لاکتیک اسید
اسید لاکتیک یک آلفاهیدروکسی اسید کایرال است که یکی از فراورده دگرگشت قند ها در سلول های انسان بوده و فرمول شیمیایی آن(C3H6O3)است.
در PH بدن اسید لاکتیک به شکل یونی آن یعنی لاکتات(C3H5O6) وجود دارد.
ورزش به دو دسته هوازی و بی هوازی تقسیم می شود:
الف)سیستم هوازی: در این روش قندها یا چربیها با اکسیژن ترکیب می شوند و به طور کامل می سوزند و حداکثر مقدار انرژی شیمیایی خود را آزاد می کنند.این سیستم،سیستم اصلی،رایج و با صرفه ی تولید انرژی است.
ب)سیستم بی هوازی:سیستم درجه ی دو و اضطراری و غیر اقتصادی است که در آن بدون حضور اکسیژن،قندها و چربیها طی یک سلسله واکنشهای شیمیایی به شکل ناقص می سوزند و تولید انرژی می کنند اما به مقدار کمتر؛ و از ذخایر فسواژن عضلات استفاده میکنند .لذا مواد زائدی مانند اسید لاکتیک از خود بر جای می گذارند.البته شکل دیگری از سیستم بی هوازی نیز وجود دارد که در چند ثانیه ی اول شروع فعالیت در سلول اتفاق می افتد و به صورت مصرف ذخایر انرژی(آدنوزین تری فسفات)از قبل مانده می باشد که می توان به آن سیستم تولید انرژی ذخیره ای گفت.
این سیستم می تواند حداکثر تا حدود 30 ثانیه انرژی عضلات را تامین کند یعنی تا زمانیکه سایر سیستمهای (هوازی،بی هوازی) به کمک آن بیایند.
نام علمی این فرایندATP-PC
می باشد که طی آن با مصرف فسفوکراتین(PC)انرژیATP ایجاد می شود.
در انواع مختلف ورزش، بر حسب مدت زمان ورزش، ترکیب به کارگیری این سیستم ها فرق می کند. سوختن بی هوازی بیشتر در ورزشهای سرعتی و تحت فشار که زمانی کافی برای تامین اکسیژن نیست روی میدهد، در حالی که در ورزش ملایم و ممتد که زمانی کافی برای تامین اکسیژن وجود دارد، سوخت و ساز هوازی ادامه می یابد.
هنگام ورزش شدید پیرواتی که در ماهیچه های ما وجود دارد،در صورت کمبود اکسیژن در سلولهای ماهیچه ای،به لاکتات تبدیل می شود.
تخمیر موجب می شود در صورت کمبود اکسیژن نیز تا موقعی که گلوکز در سلول وجود دارد فرایند گلیکولیز انجام وATP تولید می شود.
لاکتات اضافی با جریان خون از سلول های ماهیچه ای دور می شود.در صورتی که لاکتات از سلول های ماهیچه ای خارج نشود، مقدارآن افزایش می یابد و موجب درد ماهیچه ای می شود.
از آنجا که فرایند تولید انرژی بی هوازی،در خون اسید لاکتیک تولید می کند و تولید اسید لاکتیک و اتمام ذخایر قندی عضلات عامل خستگی است، پس هر چه بیشتر اکسیژن در دسترس باشد، خستگی دیرترروی می دهد.
یکی از دلایل خستگی زود هنگام و گرفتگی عضله تولید بیش از حد اسید لاکتیک در بدن است که میتوان این امر را با نوشیدن آب قبل، بعد و هنگام تمرین کاهش داد در ضمن با ورزش منظم و مرتب نیز میتوان تولید لاکتیک اسید را در بدن به حد نرمال رساند.
تهیه وتنظیم:سید مسعود بااوسی
www.yarome.mihanblog.com